TỔNG HỢP SƠ ĐỒ LẮP RƠ LE CHUYỂN NGUỒN PHAO SIRON
VIDEO HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG RELAY PHAO ĐIỆN SIRON SR-SR11
CÁCH LẮP PHAO ĐIỆN CHỐNG CẠN VÀ CHỐNG TRÀN CHO MÁY BƠM NƯỚC 3 PHA CÓ CẢM BIẾN DÒNG CHẢY ĐÚNG KỸ THUẬT
ĐẶT VẤN ĐỀ
Máy bơm nước 3 pha công suất lớn được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng sản xuất công nghiệp, các hệ thống tưới tiêu quy mô lớn hay các hệ thống phòng cháy chữa cháy. Để đảm bảo máy bơm vận hành hoàn toàn tự động, an toàn thì phải lắp thêm phao điện. Bài viết này sẽ chỉ ra cho bạn cách đấu phao điện máy bơm 3 pha kết hợp với Rơ le và Contactor hạn chế tối đa các sự cố hỏng hóc của phao thường gặp.
GIẢI PHÁP
Các máy bơm 3 pha đều có công suất rất lớn, dòng điện khi máy khởi động và vận hành rất lớn, khi chúng ta ngắt mạch sinh ra dòng điện tự cảm. Các hiện tượng thực tế này đã tạo điều kiện sinh ra phóng hồ quang tại tiếp điểm đóng ngắt mạch điện trong phao điện. Việc lặp đi lặp lại điều này sẽ gây ra cháy các tiếp điểm phao. Và phao điểm sẽ bị hỏng từ đây.
Để quyết vấn đề nêu trên, chúng ta phải kết hợp phao điện với Contactor hay còn gọi là Khởi động từ. Sự cố rò điện vẫn có thể xảy ra nếu chúng ta nối phao điện thông qua Contactor. Một Rơ le an toàn sẽ làm thứ trở nên hoàn hoàn, rò điện là sẽ không bao giờ xảy ra. Rơ le Siron SR-SR11 an toàn có nhiệm vụ giám sát và điều khiển hệ thống máy bơm nước với tín hiệu nhỏ được đưa qua dây dẫn từ nguồn điện gần máy bơm dẫn lên phao điện ở trên bể nước.
Sẽ vẫn là chưa toàn vẹn nếu sự kết hợp chỉ dừng ở đây. Ta cần kết hợp với cảm biến dòng chảy để giúp để kiểm soát các thiết bị. Cảm ứng dòng chảy là thiết bị sử dụng để phát hiện dòng chảy trong đường ống của bất kỳ loại chất lỏng nào cần được giám sát như nước, dầu, dung dịch....và thường được sử dụng trong việc bảo vệ bơm nước, tránh được tình trạng bơm chạy không tải gây quá nhiệt dẫn đến cháy máy bơm nước. Khi bơm nước khởi động, nếu có nước thì tạo ra trong đường ống một dòng chảy tác động vào lá đo của cảm biến, làm công tắc (công tắc từ tính) bên trong tác động. Có thể sử dụng tiếp điểm này để kích hoạt một timer, nếu trong một khoảng thời gian tiếp điểm này không tác động thì timer sẽ ngắt bơm nước không cho hoạt động.
YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP SỬ DỤNG THIẾT BỊ
- Bể ngầm (hoặc bể chứa nước thải) đầy nước thì máy bơm chạy, cạn nước thì máy bơm ngưng: Sử dụng phao chống cạn.
- Bể chứa đầy nước thì máy bơm ngưng, cạn nước thì máy bơm hoạt động: Sử dụng phao chống tràn.
- Máy bơm là 3 pha, phao điện hoạt động cho 1 pha: Sử dụng khởi động từ làm trung gian.
- Máy bơm hoạt động quá tải sẽ ngắt: Sử dụng Relay nhiệt.
- Máy bơm chạy nhưng nước không lên thì máy bơm sẽ tắt: Sử dụng cảm biến dòng chảy.
- Cảm biến dòng chảy có 2 loại: Loại điện tử và loại tiếp điểm khô. Nếu bạn sử dụng loại điện tử thì chọn loại 12V, loại 220V đấu theo sơ đồ khác.
- Dây dẫn từ phao điện tới máy bơm xa phải nối thêm dây, dễ bị chuột cắn hoặc lắp ngoài trời dễ bị hỏng, hở điện gây giật điện: Sử dụng Relay an toàn SR-SR11 để chuyển nguồn phao xuống 12V an toàn tuyệt đối.
- Muốn bật cưỡng bức máy bơm: Sử dụng công tắc.
HƯỚNG DẪN ĐẤU NỐI
Dưới đây là các trường hợp đấu nối máy bơm nước 3 pha kết hợp cảm biến dòng chảy.
SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN PHAO ĐIỆN CHO MÁY BƠM 3 PHA
Sơ đồ lắp tự động bật tắt máy bơm 3 pha gồm: Phao điện kín nước chống cạn; Phao điện kín nước chống tràn; Khởi động từ, Relay nhiệt; Cảm biến dòng chảy; Công tắc cưỡng bức; Relay chuyển nguồn an toàn phao điện - Reset tự động khi cõ lỗi:
Sơ đồ lắp đặt phao điện chống cạn và chống tràn có cảm biến dòng chảy 220V hoặc dùng tiếp điểm khô, có relay nhiệt bảo vệ quá tải, có công tắc bật máy bơm cưỡng bức. Reset tự động theo thời gian cài đặt khi gặp sự cố.
Tham khảo cách lắp thêm chống mất pha tại đây.
NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
a) Hoạt động tự động:
- Khi chưa cấp nguồn hoặc nước trong bể đang không có: Máy bơm không hoạt động.
Các trường hợp trong quá trình hoạt động của máy bơm nước:
- Khi bể đầy đến mức cho phép hoạt động tiếp điểm trong phao sẽ đóng: Lúc này chân số 1 và chân số 6 của Relay sẽ nối với nhau thông qua chân số 8 và số 5 của DH48S-2S:
- Rơ le phao sẽ đóng mạch:
- Cấp điện cho chân số 7 của DH48S-2S hoạt động bắt đầu đếm đến thời gian đã cài đặt thì chân số 8 và chân số 5 sẽ tách ra (Ngắt mạch điện).
- Nếu máy bơm chạy mà không lên nước, sau thời gian cài đặt nguồn cấp cho điều khiển không đi qua bộ đếm giờ DH48-2S nữa, cảm biến dòng chảy không có nước chảy qua nên tiếp điểm không được đóng lại máy bơm sẽ bị ngắt.
- Nếu máy bơm chạy và nước lên bình thường, sau thời gian cài đặt nguồn cấp cho điều khiển không đi qua bộ đếm giờ DH48-2S nữa, cảm biến dòng chảy được nước chảy qua làm tiếp điểm đóng lại và cấp điện cho máy bơm hoạt động bình thường.
- Khi xảy ra sự cố, sau thời gian cài đặt reset lại, DH48-2S sẽ tự động reset lại thêm 1 lần nữa. Chu kỳ reset sẽ lặp lại cho tới khi máy bơm chạy lại bình thường hoặc hệ thống máy bơm nước đã được khắc phục sự cố. Tính năng này nên sử dụng khi nguồn nước đầu vào lúc có lúc không.
- Cấp điện cho chân số 95 của Relay nhiệt:
- Nếu không có sự cố thì chân số 95 thông với chân số 96. Từ chân 96 của relay nhiệt sẽ chấp điện cho chân A1 của khởi động từ:
- Nếu relay nhiệt lỗi hoặc máy bơm đang chạy mà quá tải, chân số 95 sẽ ngắt với chân số 96: Máy bơm không hoạt dộng.
- Cuộn hút của khởi hoạt động: Cấp nguồn cho máy bơm hoạt động.
- Nếu xảy ra sự cố bạn kiểm tra và khắc phục, sau đó ngắt nguồn và khởi động lại hệ thống.
b) Bật - tắt cưỡng bức:
- Trường hợp bạn muốn bật cưỡng bức sẽ sử dụng công tắc để nối thông chân số 1 và chân số 6 của Relay an toàn.
- Trường hợp bạn muốn tắt cưỡng bức thì có thể ngắt hẳn Aptomat, nghĩa là ngắt hẳn nguồn điện cung cấp cho bộ điều khiển và máy bơm nước.
Sơ đồ lắp tự động bật tắt máy bơm 3 pha gồm: Phao điện kín nước chống cạn; Phao điện kín nước chống tràn; Khởi động từ, Relay nhiệt; Cảm biến dòng chảy; Công tắc cưỡng bức; Relay chuyển nguồn an toàn phao điện - Reset bằng tay khi cõ lỗi:
Sơ đồ lắp đặt phao điện chống cạn và chống tràn có cảm biến dòng chảy 220V hoặc dùng tiếp điểm khô, có relay nhiệt bảo vệ quá tải, có công tắc bật máy bơm cưỡng bức. Reset bằng tay khi gặp sự cố.
Tham khảo cách lắp thêm chống mất pha tại đây.
NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
a) Hoạt động tự động:
- Khi chưa cấp nguồn hoặc nước trong bể đang không có: Máy bơm không hoạt động.
Các trường hợp trong quá trình hoạt động của máy bơm nước:
- Khi bể đầy đến mức cho phép hoạt động tiếp điểm trong phao sẽ đóng: Lúc này chân số 1 và chân số 6 của Relay sẽ nối với nhau thông qua chân số 8 và số 5 của DH48S-2Z:
- Rơ le phao sẽ đóng mạch:
- Cấp điện cho chân số 7 của DH48S-2Z hoạt động bắt đầu đếm đến thời gian đã cài đặt thì chân số 8 và chân số 5 sẽ tách ra (Ngắt mạch điện).
- Nếu máy bơm chạy mà không lên nước, sau thời gian cài đặt nguồn cấp cho điều khiển không đi qua bộ đếm giờ DH48-2Z nữa, cảm biến dòng chảy không có nước chảy qua nên tiếp điểm không được đóng lại máy bơm sẽ bị ngắt.
- Nếu máy bơm chạy và nước lên bình thường, sau thời gian cài đặt nguồn cấp cho điều khiển không đi qua bộ đếm giờ DH48-2Z nữa, cảm biến dòng chảy được nước chảy qua làm tiếp điểm đóng lại và cấp điện cho máy bơm hoạt động bình thường.
- Khi xảy ra sự cố, máy bơm sẽ ngưng cho tới khi có người sửa chữa lại hệ thống. Tính năng này sử dụng khi nguồn nước đầu vào lúc nào cũng được đảm bảo.
- Cấp điện cho chân số 95 của Relay nhiệt:
- Nếu không có sự cố thì chân số 95 thông với chân số 96. Từ chân 96 của relay nhiệt sẽ chấp điện cho chân A1 của khởi động từ:
- Nếu relay nhiệt lỗi hoặc máy bơm đang chạy mà quá tải, chân số 95 sẽ ngắt với chân số 96: Máy bơm không hoạt dộng.
- Cuộn hút của khởi hoạt động: Cấp nguồn cho máy bơm hoạt động.
- Để máy bơm hoạt động trở lại, bạn phải kiểm tra sự cố và reset lại bằng cách ngắt nguồn toàn bộ và bật lại.
b) Bật - tắt cưỡng bức:
- Trường hợp bạn muốn bật cưỡng bức sẽ sử dụng công tắc để nối thông chân số 1 và chân số 6 của Relay an toàn.
- Trường hợp bạn muốn tắt cưỡng bức thì có thể ngắt hẳn Aptomat, nghĩa là ngắt hẳn nguồn điện cung cấp cho bộ điều khiển và máy bơm nước.
Sơ đồ lắp tự động bật tắt máy bơm 3 pha gồm: Phao điện kín nước chống cạn; Phao điện kín nước chống tràn; Khởi động từ, Relay nhiệt; Chống mất pha; Cảm biến dòng chảy; Công tắc cưỡng bức; Relay chuyển nguồn an toàn phao điện - Reset tự động sau thời gian cài đặt khi cõ lỗi:
Sơ đồ lắp đặt phao điện chống cạn và chống tràn có cảm biến dòng chảy dùng tiếp điểm khô, có relay nhiệt bảo vệ quá tải, có công tắc bật máy bơm cưỡng bức. Reset tự động theo thời gian cài đặt khi gặp sự cố.
Tham khảo cách lắp thêm chống mất pha tại đây.
Sơ đồ lắp đặt phao điện chống cạn và chống tràn có cảm biến dòng chảy dùng tiếp điểm khô, có relay nhiệt bảo vệ quá tải, có công tắc bật máy bơm cưỡng bức. Reset bằng tay khi gặp sự cố.
Tham khảo cách lắp thêm chống mất pha tại đây.
HƯỚNG DẪN CHỌN THIẾT BỊ
- Máy bơm nước 3 pha: Chọn theo nhu cầu sử dụng cần loại đẩy cao hay hút sâu hay cả 2, hoặc loại có công suất bơm lớn hoặc nhỏ, ... nhanh hay chậm, ... .
- Aptomat: Chọn aptomat cho máy bơm bằng 1,5 đến 3 lần công suất của máy bơm. Ví dụ máy bơm có công suất là 1HP tương đương 750W tương đương 2~3A thì aptomat chọn loại 6A đến 20A.
- Relay An toàn SR-SR11: Chuyển nguồn phao điện từ 220V xuống 12V.
- Cảm biến dòng chảy: Cảm nhận dòng nước chảy hoặc không có nước chảy.
- Chống mất pha: Chọn loại thường hoặc loại có cả chống sụt áp.
- KHỞI ĐỘNG TỪ: Chịu trách nhiệm chịu tải máy bơm thay cho Rơ le 12V, Cảm biến dòng chảy, ... . Khởi động từ sẽ phải chọn loại công suất chịu tải càng cao càng tốt, miễn là nó phải chịu tải cao hơn aptomat chống quá tải. Ví dụ aptomat là 6A thì khởi phải 9A hoặc 12A trở lên.
Các thông số cơ bản để tính chọn Contactor:
Điện áp Ui: là điện áp chịu được khi làm việc của contactor, nếu vượt quá điện áp thì contactor sẽ bị phá hủy, hỏng.
Điện áp xung chịu đựng Uimp: là khả năng chịu đựng điện áp xung của contactor
Điện áp Ue: giải điện áp mà contactor chịu được, trên mỗi contactor thời ghi rõ dải dòng và áp làm việc mà nó chịu đựng được
Dòng điện In: là dòng điện chạy qua tiếp điểm chính của contactor khi làm việc (tải định mức và điện áp định mức)
Dòng điện ngắn mạch Icu: dòng điện mà contactor chịu đựng được trong vòng 1s, thường nhà sản xuất cung cấp theo loại contactor.
Điện áp cuộn hút Uax: theo mạch điều khiển ta chọn, có thể là DC, AC, 110V hay 220V.
ĐỘNG CƠ 1 PHA
P = UIcosφ ⇒ I = P/(Ucosφ).
I = P/(220×0.8) ≈ P/176.
ĐỘNG CƠ 3 PHA
P = √3UIcosφ ⇒ I = P/(√3Ucosφ).
I = P/(√3x380x0.8) ≈ P/526,5.
I : Dòng điện động cơ sử dụng (dòng điện định mức )
P : Công suất động cơ, tính bằng oát (W) – Thông số này thường được ghi ở nhãn gắn trên vỏ động cơ, Nếu vỏ động cơ ghi là HP (mã lực – là đơn vị đo công suất của Anh) thì 1HP = 0.75 KW= 750W
U : Điện áp sử dụng được đo giữa 2 pha. Thông số này được ghi trên nhãn gắn ở vỏ động cơ và cũng chính là nguồn điện bạn cấp cho động cơ. Nếu động cơ 3 pha 380V thì U=380V. Nếu động cơ 3 pha 200V thì U=200V, …
Cosφ : Hệ số công suất. Ở Việt Nam, hệ số công suất của lưới điện là 0.8; Nhưng nếu nhà máy của bạn có nhiều động cơ công suất lớn và không có tụ bù công suất thì Cos φ có thể nhỏ hơn 0.8. Nếu bạn dùng Contactor cấp nguồn qua biến tần (Inverter) thì có thể lấy Cosφ = 0.96.
TÓM LẠI:
Công suất khởi động từ càng cao hơn so với tính toán càng tốt. Ví dụ chúng ta tính toán công suất của khởi ra con số là 30A thì ít nhất chúng ta nên mua loại khởi từ 40A trở lên.
- Relay nhiệt:
- Timer cho cảm biến dòng chảy:
- DH48S-2Z: Có chức năng đếm ngược thời gian, khi đã hết thời gian thì tiếp sẽ nhảy, chân số 8 và chân số 5 sẽ bị ngắt mạch. Khác với DH48S-S, loại này không tự động reset lại, chỉ khi mất điện nó mới tự động reset.
- DH48S-S: Có chức năng đếm ngược thời gian giữa 2 chu kỳ, khi chu kỳ 1 chạy hết thời gian sẽ đến lượt chu kỳ 2, khi chu kỳ 2 đếm ngược xong thì lại quay về chu kỳ 1. Cứ lần lượt như thế, nếu mất điện và có điện trở lại thì sẽ bắt đầu đếm từ chu kỳ 1.
- Phao điện Siron SR-FSW: Phao điện chống cạn, chống tràn: Có chức năng đo mức nước nhằm phát hiện nước trong bể còn nước hay cạn nước hay nước đã đầy.
- Công tắc: Công tắc 1 chiều.
TỔNG KẾT
Qua bài viết này rất mong khách hàng sẽ tiếp cận được các công nghệ mới để đảm bảo về sử dụng điện được an toàn tuyệt đối cho chính bản thân mình và người thân trong gia đình.
